คำพิพากษาศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษที่ 69 - 70/2565

เอชพี ฮิวเล็ตต์ แพ็คการ์ด กรุ๊ป แอลแอลซี กับพวก                         โจทก์

กรมทรัพย์สินทางปัญญา กับพวก         จำเลย

พ.ร.บ. เครื่องหมายการค้า พ.ศ. ๒๕๓๔ มาตรา ๖, ๗, ๘๐                                     

       

        ในการพิจารณาว่าเครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการใดมีลักษณะบ่งเฉพาะหรือไม่นั้น ต้องพิจารณาจากความรับรู้ของประชาชนหรือผู้ใช้สินค้าหรือบริการนั้นว่า เครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการนั้นมีลักษณะที่ทำให้ประชาชนหรือผู้ใช้สินค้าหรือบริการทราบและเข้าใจได้ว่าสินค้าที่ใช้เครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการนั้นแตกต่างไปจากสินค้าอื่น สำหรับเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของโจทก์ทั้งสอง รูป  มีลักษณะรูปทรงเรขาคณิตซึ่งมองเห็นได้ว่ามาจากรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า โดยนำความหนารวมถึงสีมาใช้ เพื่อทำให้เกิดความแตกต่าง โดยไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปจากรูปทรงเรขาคณิตดังกล่าว ซึ่งเป็นความแตกต่างเพียงเล็กน้อย ไม่ถึงขนาดที่จะทำให้สาธารณชนเห็นได้ถึงความแตกต่างกับรูปทรงเรขาคณิตอื่นทั่ว ๆ ไป อันจะถือได้ว่าเป็นภาพที่ประดิษฐ์ขึ้น อีกทั้งภาพประดิษฐ์ในลักษณะที่มีเส้นขอบหนาเพิ่มขึ้นเช่นนี้ไม่มีลักษณะโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์อย่างใดในอันที่จะทำให้สาธารณชนหรือผู้ใช้สินค้าหรือบริการจดจำหรือแยกแยะความแตกต่างระหว่างสินค้าหรือบริการได้ โดยเฉพาะหากนำไปใช้โดยลำพัง ดังนี้
รูป    จึงไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะตามมาตรา ๗ วรรคสอง (๖) และมาตรา ๗ วรรคหนึ่ง แห่ง พ.ร.บ. เครื่องหมายการค้า พ.ศ. ๒๕๓๔ แก้ไขเพิ่มเติมโดย พ.ร.บ. เครื่องหมายการค้า (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๓ คำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่สั่งให้ แสดงปฏิเสธว่าไม่ขอถือเป็นสิทธิ
ของตนแต่ผู้เดียวในอันที่จะใช้รูป               ในเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการพิพาทตามมาตรา ๑๗ แห่ง พ.ร.บ. เครื่องหมายการค้า พ.ศ. ๒๕๓๔ จึงชอบแล้ว

         อักษรโรมัน HPE ซึ่งเป็นภาคส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ  
          เป็นการนำอักษรโรมันที่เป็นพยัญชนะต้นของคำว่า Hewlett Packard Enterprise มาใช้ร่วมกัน ลักษณะการนำอักษรโรมันที่เป็นพยัญชนะตัวแรกของแต่ละคำมาเรียงต่อกันจนเกิดเป็น
คำใหม่เช่นนี้เป็นการใช้ความนึกคิดหรือจินตนาการของโจทก์ที่ ๑ ที่จะคิดประดิษฐ์คำดังกล่าว ถือได้ว่าเป็นคำที่ประดิษฐ์ขึ้น แม้อักษรโรมัน H, P และ E ดังกล่าวเป็นเพียงอักษรโรมันตัวพิมพ์ใหญ่ทั่วไป ไม่ใช่อักษรโรมันที่มีลักษณะประดิษฐ์เป็นพิเศษก็ตาม ดังนี้ ภาคส่วนอักษรโรมัน HPE จึงมีลักษณะ
บ่งเฉพาะตามมาตรา ๗ วรรคสอง (๓) แห่ง พ.ร.บ. เครื่องหมายการค้า พ.ศ. ๒๕๓๔ แก้ไขเพิ่มเติมโดย พ.ร.บ. เครื่องหมายการค้า (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๓

        ส่วนที่จำเลยทั้งสองอุทธรณ์ว่า เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการที่โจทก์ทั้งสองยื่นคำขอจดทะเบียนไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะอันเกิดจากการใช้จนแพร่หลายแล้วนั้น เห็นว่า ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางมิได้วินิจฉัยประเด็นข้อนี้ให้ตามข้อกล่าวอ้างในคำฟ้องของโจทก์ทั้งสอง และโจทก์ทั้งสองยื่นคำแก้อุทธรณ์ว่าคดีไม่มีประเด็นข้อพิพาทในเรื่องนี้ ซึ่งเท่ากับโจทก์ทั้งสองสละประเด็นข้อนี้แล้ว จำเลยทั้งสองไม่ได้ถูกโต้แย้งสิทธิ จำเลยทั้งสองจึงไม่มีสิทธิอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษไม่รับวินิจฉัย

______________________________

         คดีสองสำนวนนี้ ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางพิจารณาพิพากษาคดีรวมกัน โดยให้เรียกโจทก์ในสำนวนแรกว่า โจทก์ที่ ๑ โจทก์ในสำนวนหลังว่า โจทก์ที่ ๒ และเรียกจำเลยที่ ๑ และที่ ๒ ทั้งสองสำนวนว่าจำเลยที่ ๑ และที่ ๒ ตามลำดับ

         ในสำนวนแรก โจทก์ที่ ๑ ฟ้อง ขอให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่สั่งให้โจทก์แสดงปฏิเสธว่าไม่ขอถือเป็นสิทธิของตนแต่ผู้เดียวในอันที่จะใช้รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าประดิษฐ์ในเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ                 ,                         และ               และที่สั่งปฏิเสธการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ      ของโจทก์ที่ ๑
เพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่วินิจฉัยยืนตามคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ให้โจทก์ที่ ๑ แสดงปฏิเสธว่าไม่ขอถือเป็นสิทธิของตนแต่ผู้เดียวในอันที่
จะใช้รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าในเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ            ,                       
                    และ              รวมทั้งเพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่วินิจฉัยยืนตามคำสั่งปฏิเสธของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้ามิให้รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ          ของโจทก์ที่ ๑ และให้จำเลยที่ ๑ ดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอต่าง ๆ รวม ๓๒ คำขอ ของโจทก์ที่ ๑ ต่อไป

         ในสำนวนแรก จำเลยทั้งสองให้การ ขอให้ยกฟ้อง

         ในสำนวนหลัง โจทก์ที่ ๒ ฟ้อง ขอให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ปฏิเสธการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ             ของโจทก์ที่ ๒ เพิกถอนคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่วินิจฉัยยืนตามคำสั่งปฏิเสธของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้ามิให้รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ             ของโจทก์ที่ ๒ และให้จำเลยที่ ๑ ดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการตามคำขอต่าง ๆ รวม ๘ คำขอ ของโจทก์ที่ ๒ ต่อไป

         ในสำนวนหลัง จำเลยทั้งสองให้การ ขอให้ยกฟ้อง

         ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลาง พิพากษาว่า ให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่สั่งให้โจทก์ที่ ๑ แสดงเจตนาว่าไม่ขอถือเป็นสิทธิของตนแต่เพียงผู้เดียวที่จะใช้รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าสำหรับเครื่องหมายการค้า            ,                 และ          
            ตามคำสั่งนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามหนังสือที่ พณ ๐๗๐๔/๓๗๙๕๕, ที่ พณ ๐๗๐๔/๓๗๙๖๓, ที่ พณ ๐๗๐๔/๓๗๙๖๑, ที่ พณ ๐๗๐๔/๓๗๙๖๒, ที่ พณ ๐๗๐๔/๓๗๙๕๖, ที่ พณ ๐๗๐๔/๓๗๙๖๐, ที่ พณ ๐๗๐๔/๓๗๙๕๗ ที่ พณ ๐๗๐๔/๓๗๙๕๘, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๑๕๖, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๑๕๘, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๑๖๐, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๑๖๒, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๑๖๓,
ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๑๖๔, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๑๖๖, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๑๖๘, ที่ พณ ๐๗๐๔/๕๓๒๐๕, ที่ พณ ๐๗๐๔/๕๓๒๐๖, ที่ พณ ๐๗๐๔/๕๓๒๐๗, ที่ พณ ๐๗๐๔/๕๓๒๐๘, ที่ พณ ๐๗๐๔/๕๓๒๑๘, ที่ พณ ๐๗๐๔/๕๓๒๑๙, ที่ พณ ๐๗๐๔/๕๓๒๒๐ และที่ พณ ๐๗๐๔/๕๓๒๒๑ ให้เพิกถอน
คำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ ๕๐๔/๒๕๖๒, ที่ ๕๐๕/๒๕๖๒, ที่ ๕๐๖/๒๕๖๒, ที่ ๕๐๗/๒๕๖๒, ที่ ๕๐๘/๒๕๖๒, ที่ ๕๐๙/๒๕๖๒, ที่ ๕๑๐/๒๕๖๒,ที่ ๕๑๑/๒๕๖๒ ที่ ๔๙๖/๒๕๖๒, ที่ ๔๙๗/๒๕๖๒, ที่ ๔๙๘/๒๕๖๒, ที่ ๔๙๙/๒๕๖๒, ที่ ๕๐๐/๒๕๖๒, ที่ ๕๐๑/๒๕๖๒, ที่ ๕๐๒/๒๕๖๒, ที่ ๕๐๓/๒๕๖๒, ที่ ๕๑๒/๒๕๖๒, ที่ ๕๑๓/๒๕๖๒, ที่ ๕๑๔/๒๕๖๒, ที่ ๕๑๕/๒๕๖๒, ที่ ๕๑๖/๒๕๖๒, ที่ ๕๑๗/๒๕๖๒, ที่ ๕๑๘/๒๕๖๒ และที่ ๕๑๙/๒๕๖๒ ให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ปฏิเสธไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ           ตามคำสั่งนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามหนังสือที่ พณ ๐๗๐๔/๔๘๒๓๑, ที่ พณ ๐๗๐๔/๔๘๒๓๔,
ที่ พณ ๐๗๐๔/๔๘๒๓๐, ที่ พณ ๐๗๐๔/๔๘๒๒๙, ที่ พณ ๐๗๐๔/๔๘๒๓๓, ที่ พณ ๐๗๐๔/๔๘๒๓๒,
ที่ พณ ๐๗๐๔/๔๘๒๓๗ และที่ พณ ๐๗๐๔/๔๘๒๒๘ และเพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ ๔๘๘/๒๕๖๒, ที่ ๔๘๙/๒๕๖๒, ที่ ๔๙๐/๒๕๖๒, ที่ ๔๙๑/๒๕๖๒, ที่ ๔๙๒/๒๕๖๒,
ที่ ๔๙๓/๒๕๖๒, ที่ ๔๙๔/๒๕๖๒ และที่ ๔๙๕/๒๕๖๒ ให้จำเลยที่ ๑ ดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการ               คำขอเลขที่ ๙๘๗๖๖๔, ๙๘๗๖๖๕, ๙๘๗๖๖๖, ๙๘๗๖๖๗, ๙๘๗๖๖๘, ๙๘๗๖๖๙, ๙๘๗๖๗๐ และ ๙๘๗๖๗๑ คำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการ     คำขอเลขที่ ๙๙๒๔๘๕, ๙๙๒๔๘๖, ๙๙๒๔๘๗, ๙๙๒๔๘๘, ๙๙๒๔๘๙, ๙๙๒๔๙๐, ๙๙๒๔๙๑ และ ๙๙๒๔๙๒ คำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการ   คำขอเลขที่ ๑๐๑๓๘๓๒, ๑๐๑๓๘๓๓, ๑๐๑๓๘๓๔, ๑๐๑๓๘๓๕, ๑๐๑๓๘๓๖, ๑๐๑๓๘๓๗, ๑๐๑๓๘๓๘ และ ๑๐๑๓๘๓๙ และคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการ  คำขอเลขที่ ๙๙๒๔๙๓, ๙๙๒๔๙๔, ๙๙๒๔๙๕, ๙๙๒๔๙๖, ๙๙๒๔๙๗, ๙๙๒๔๙๘, ๙๙๒๔๙๙
และ ๙๙๒๕๐๐ ของโจทก์ที่ ๑ ต่อไป กับให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้า 
ที่ปฏิเสธไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ  ตามคำสั่งนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามหนังสือที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๐๗๑, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๐๗๒, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๐๗๓, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๐๗๔, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๐๗๕, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๐๗๖, ที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๐๗๗ และที่ พณ ๐๗๐๔/๑๖๐๐๗๘ และเพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ ๔๘๐/๒๕๖๒, ที่ ๔๘๑/๒๕๖๒, ที่ ๔๘๒/๒๕๖๒, ที่ ๔๘๓/๒๕๖๒, ที่ ๔๘๔/๒๕๖๒, ที่ ๔๘๕/๒๕๖๒, ที่ ๔๘๖/๒๕๖๒ และที่ ๔๘๗/๒๕๖๒ ให้จำเลยที่ ๑ ดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการ   คำขอเลขที่ ๑๐๐๘๘๖๗, ๑๐๐๘๘๖๘, ๑๐๐๘๘๖๙, ๑๐๐๘๘๗๐, ๑๐๐๘๘๗๑, ๑๐๐๘๘๗๒, ๑๐๐๘๘๗๓ และ ๑๐๐๘๘๗๔ ของโจทก์ที่ ๒ ต่อไป ค่าฤชาธรรมเนียมให้เป็นพับ     

จำเลยทั้งสองทั้งสองสำนวนอุทธรณ์

         ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงที่คู่ความไม่โต้แย้งกันในชั้นนี้ฟังได้ว่า โจทก์ทั้งสองเป็นนิติบุคคลตามกฎหมายสหรัฐอเมริกา และเป็นบริษัทในเครือของ HP INC ซึ่งเดิมชื่อ Hewlett-Packard Company โจทก์ทั้งสองและบริษัทในกลุ่มประกอบธุรกิจเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์และบริการด้านไอที (Information Technology) ภายใต้ชื่อทางการค้าว่า “Hewlett Packard” และ “Hewlett Packard Enterprise” จำเลยที่ ๑ เป็นนิติบุคคลประเภทส่วนราชการ มีฐานะเป็นกรมในรัฐบาล สังกัดกระทรวงพาณิชย์ ส่วนจำเลยที่ ๒ เป็นประธานกรรมการในคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า เมื่อวันที่ ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๘ Hewlett-Packard Development Company, L.P. ซึ่งต่อมาได้โอนสิทธิให้แก่โจทก์ที่ ๑ ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ   เพื่อใช้กับสินค้าและบริการต่าง ๆ จำพวกที่ ๙, ๑๖, ๓๕, ๓๖,๓๗, ๓๘, ๔๑ และ ๔๒ ตามคำขอเลขที่ ๙๘๗๖๖๔, ๙๘๗๖๖๕, ๙๘๗๖๖๖, ๙๘๗๖๖๗, ๙๘๗๖๖๘, ๙๘๗๖๖๙, ๙๘๗๖๗๐ และ ๙๘๗๖๗๑ รวม ๘ คำขอ เมื่อวันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๕๘ Hewlett-Packard Development Company, L.P. ซึ่งต่อมาได้โอนสิทธิให้แก่โจทก์ที่ ๑ ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ   เพื่อใช้กับสินค้าและบริการต่าง ๆ จำพวกที่ ๙, ๑๖, ๓๕, ๓๖, ๓๗, ๓๘, ๔๑ และ ๔๒ ตามคำขอเลขที่ ๙๙๒๔๘๕, ๙๙๒๔๘๖, ๙๙๒๔๘๗, ๙๙๒๔๘๘, ๙๙๒๔๘๙, ๙๙๒๔๙๐, ๙๙๒๔๙๑ และ ๙๙๒๔๙๒ รวม ๘ คำขอ เมื่อวันที่ ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๘ โจทก์ที่ ๑ ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ  เพื่อใช้กับสินค้าและบริการต่าง ๆ จำพวกที่ ๙, ๑๖, ๓๕, ๓๖, ๓๗, ๓๘, ๔๑ และ ๔๒ ตามคำขอเลขที่ ๑๐๑๓๘๓๒, ๑๐๑๓๘๓๓, ๑๐๑๓๘๓๔, ๑๐๑๓๘๓๕, ๑๐๑๓๘๓๖, ๑๐๑๓๘๓๗, ๑๐๑๓๘๓๘ และ ๑๐๑๓๘๓๙ รวม ๘ คำขอ เมื่อวันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๕๘ Hewlett-Packard Development Company, L.P. ซึ่งต่อมาได้โอนสิทธิให้แก่โจทก์ที่ ๑ ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ         เพื่อใช้กับสินค้าและบริการต่าง ๆ ในจำพวกที่ ๙, ๑๖, ๓๕, ๓๖, ๓๗, ๓๘, ๔๑ และ ๔๒ ตามคำขอเลขที่ ๙๙๒๔๙๓, ๙๙๒๔๙๔, ๙๙๒๔๙๕, ๙๙๒๔๙๖, ๙๙๒๔๙๗, ๙๙๒๔๙๘, ๙๙๒๔๙๙ และ ๙๙๒๕๐๐ รวม ๘ คำขอ และเมื่อวันที่ ๑๓ ตุลาคม ๒๕๕๘ โจทก์ที่ ๒ ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ  เพื่อใช้กับสินค้าและบริการต่าง ๆ จำพวกที่ ๙, ๑๖, ๓๕, ๓๖, ๓๗, ๓๘, ๔๑ และ ๔๒ ตามคำขอเลขที่ ๑๐๐๘๘๖๗, ๑๐๐๘๘๖๘, ๑๐๐๘๘๖๙, ๑๐๐๘๘๗๐, ๑๐๐๘๘๗๑, ๑๐๐๘๘๗๒, ๑๐๐๘๘๗๓ และ ๑๐๐๘๘๗๔ รวม ๘ คำขอ นายทะเบียนเครื่องหมายการค้ามีคำสั่งว่า เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ   ,  และ  ยังไม่สามารถรับจดทะเบียนได้ เว้นแต่ผู้ขอจะแสดงเจตนาว่าไม่ขอถือเป็นสิทธิของตนแต่เพียงผู้เดียวที่จะใช้อักษรโรมันคำว่า Enterprise และรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า และมีคำสั่งปฏิเสธการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ          โดยเหตุผลว่า คำว่า HPE ไม่ได้ประดิษฐ์ให้มีลักษณะพิเศษ และรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าเป็นเพียงรูปทรงเรขาคณิตธรรมดาไม่สามารถนำมาใช้เป็นเครื่องหมายได้ กับมีคำสั่งปฏิเสธการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ   เนื่องจากเครื่องหมายดังกล่าวไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะ เพราะเครื่องหมายดังกล่าวเป็นรูปทรงธรรมดาที่ไม่มีความแตกต่างจากผู้อื่น
โจทก์ที่ ๑ แสดงปฏิเสธว่าไม่ขอถือเป็นสิทธิของตนแต่ผู้เดียวในอันที่จะใช้อักษรโรมันคำว่า Enterprise ตามคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าแล้ว และโจทก์ที่ ๑ อุทธรณ์คำสั่งให้แสดงปฏิเสธว่าไม่ขอถือเป็นสิทธิของตนแต่ผู้เดียวในอันที่จะใช้ภาคส่วนรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กับอุทธรณ์คำสั่งปฏิเสธการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ   ส่วนโจทก์ที่ ๒ อุทธรณ์คำสั่งที่ปฏิเสธการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ ต่อคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าคณะกรรมการเครื่องหมายการค้ามีคำวินิจฉัยอุทธรณ์ในแต่ละคำขอของโจทก์ทั้งสองไปในแนวเดียวกัน โดยวินิจฉัยยืนตามคำสั่งปฏิเสธของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้า           คดีมีปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของจำเลยทั้งสองข้อแรกว่า เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ   ,   และ    ของโจทก์ที่ ๑ และรูป  ของโจทก์ที่ ๒ มีลักษณะบ่งเฉพาะหรือไม่ เห็นว่า แม้ข้อเท็จจริงรับฟังได้ตามพยานหลักฐานที่โจทก์ทั้งสองนำสืบมาว่า รูป  ที่เรียกชื่อว่า The Element Logo ซึ่งมีที่มาจากงานออกแบบ (drawing design) โดยบริษัทออกแบบชื่อ Siegel+Gale ตามการว่าจ้างของบริษัท Hewlett Packard Company
และมีแนวคิดในการออกแบบที่มุ่งหมายให้เครื่องหมายรูปดังกล่าวเป็นสัญลักษณ์แห่งโอกาสของความเป็นหุ้นส่วนทางธุรกิจระหว่างบริษัท Hewlett Packard Enterprise กับลูกค้าของบริษัทก็ตาม
แต่ในการพิจารณาว่าเครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการใดมีลักษณะบ่งเฉพาะหรือไม่นั้น
ต้องพิจารณาจากความรับรู้ของประชาชนหรือผู้ใช้สินค้าหรือบริการนั้นว่า เครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการนั้นมีลักษณะที่ทำให้ประชาชนหรือผู้ใช้สินค้าหรือบริการทราบและเข้าใจได้ว่าสินค้าที่ใช้เครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการนั้นแตกต่างไปจากสินค้าอื่น สำหรับเครื่องหมายการค้า
และเครื่องหมายบริการของโจทก์ทั้งสอง รูป  มีลักษณะรูปทรงเรขาคณิตซึ่งมองเห็นได้ว่ามาจากรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า โดยนำความหนารวมถึงสี (กรณีเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ  ) มาใช้ เพื่อทำให้เกิดความแตกต่าง โดยไม่ได้เปลี่ยนแปลงรูปทรงไปจากรูปทรงเรขาคณิตดังกล่าว ซึ่งเป็นความแตกต่างเพียงเล็กน้อย ไม่ถึงขนาดที่จะทำให้สาธารณชนเห็นได้ถึงความแตกต่างระหว่างเครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการของโจทก์ทั้งสองกับรูปทรงเรขาคณิตอื่นทั่ว ๆ ไป อันจะถือได้ว่าเป็นภาพที่ประดิษฐ์ขึ้น อีกทั้งภาพประดิษฐ์ในลักษณะที่มีเส้นขอบหนาเพิ่มขึ้นเช่นนี้ไม่มีลักษณะโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์อย่างใดในอันที่จะทำให้สาธารณชนหรือผู้ใช้สินค้าหรือบริการจดจำหรือแยกแยะความแตกต่างระหว่างสินค้าหรือบริการได้ โดยเฉพาะหากนำไปใช้โดยลำพัง รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าของโจทก์ทั้งสองย่อมไม่อาจทำให้สาธารณชนหรือผู้ใช้สินค้าหรือบริการทราบและเข้าใจได้ว่าสินค้าหรือบริการที่ใช้เครื่องหมายดังกล่าวแตกต่างไปจากสินค้าหรือบริการอื่นเช่นใด ดังนี้ รูป  จึงไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะตามมาตรา ๗ วรรคสอง (๖) และมาตรา ๗ วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า
พ.ศ. ๒๕๓๔ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๓ คำสั่ง
ของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่สั่งให้โจทก์ที่ ๑ แสดงปฏิเสธว่าไม่ขอถือเป็นสิทธิของตนแต่ผู้เดียวในอันที่จะใช้รูป           ในเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ  ,และ                 

                ตามมาตรา ๑๗ แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. ๒๕๓๔ และที่สั่งปฏิเสธการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ    ของโจทก์ที่ ๒ กับคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่วินิจฉัยยืนตามคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวจึงชอบแล้ว ที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางวินิจฉัยว่าเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ  มีลักษณะบ่งเฉพาะนั้น ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษไม่เห็นพ้องด้วย อุทธรณ์ของจำเลยทั้งสองข้อนี้ฟังขึ้น      คดีมีปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของจำเลยทั้งสองข้อต่อไปว่า สำหรับเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ   ภาคส่วนอักษร HPE มีลักษณะบ่งเฉพาะหรือไม่ เห็นว่า ข้อเท็จจริงได้ความตามทางนำสืบของโจทก์ทั้งสองซึ่งจำเลยทั้งสองมิได้นำสืบให้เห็นเป็นอย่างอื่นว่า อักษรโรมัน HPE ซึ่งเป็นภาคส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ        ของโจทก์ที่ ๑ เป็นการนำอักษรโรมันที่เป็นพยัญชนะต้นของคำว่า Hewlett Packard Enterprise มาใช้ร่วมกัน ลักษณะการนำอักษรโรมันที่เป็นพยัญชนะตัวแรกของแต่ละคำมาเรียงต่อกันจนเกิดเป็นคำใหม่เช่นนี้เป็นการใช้ความนึกคิดหรือจินตนาการของโจทก์ที่ ๑ ที่จะคิดประดิษฐ์คำดังกล่าว ถือได้ว่าเป็นคำที่ประดิษฐ์ขึ้น แม้อักษรโรมัน H, P และ E ดังกล่าวเป็นเพียงอักษรโรมันลักษณะตัวพิมพ์ใหญ่ทั่วไป ไม่ใช่อักษรโรมันที่มีลักษณะประดิษฐ์เป็นพิเศษก็ตาม ดังนี้ ภาคส่วนอักษรโรมัน HPE จึงมีลักษณะบ่งเฉพาะตามมาตรา ๗ วรรคสอง (๓) แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. ๒๕๓๔ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๓ คำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ปฏิเสธการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ  ของโจทก์ที่ ๑ และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ยืนตามคำสั่งปฏิเสธดังกล่าว จึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย ที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางวินิจฉัยว่าเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ มีลักษณะบ่งเฉพาะนั้น ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษเห็นพ้องด้วย อุทธรณ์ของจำเลยทั้งสองข้อนี้ฟังไม่ขึ้น     ส่วนที่จำเลยทั้งสองอุทธรณ์ว่า เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการที่โจทก์ทั้งสองยื่นคำขอจดทะเบียนไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะอันเกิดจากการใช้จนแพร่หลายแล้วนั้น เห็นว่า ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางมิได้วินิจฉัยประเด็นข้อนี้ให้ตามข้อกล่าวอ้างในคำฟ้องของโจทก์ทั้งสอง และโจทก์ทั้งสองยื่นคำแก้อุทธรณ์ว่าคดีไม่มีประเด็นข้อพิพาทในเรื่องนี้ ซึ่งเท่ากับโจทก์ทั้งสองสละประเด็นข้อนี้แล้ว จำเลยทั้งสองไม่ได้ถูกโต้แย้งสิทธิ จำเลยทั้งสองจึงไม่มีสิทธิอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษไม่รับวินิจฉัย

         พิพากษาแก้เป็นว่า ให้นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมาย        ตามคำขอเลขที่ ๙๙๒๔๙๓, ๙๙๒๔๙๔, ๙๙๒๔๙๕, ๙๙๒๔๙๖, ๙๙๒๔๙๗, ๙๙๒๔๙๘, ๙๙๒๔๙๙, และ ๙๙๒๕๐๐ โดยให้โจทก์ที่ ๑ แสดงปฏิเสธว่าไม่ขอถือเป็นสิทธิของตน
แต่ผู้เดียวในอันที่จะใช้ภาคส่วนเครื่องหมายรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า         และให้ยกคำขอของโจทก์ที่ ๑ สำหรับคำขอเลขที่ ๙๘๗๖๖๔, ๙๘๗๖๖๕, ๙๘๗๖๖๖, ๙๘๗๖๖๗, ๙๘๗๖๖๘, ๙๘๗๖๖๙, ๙๘๗๖๗๐, ๙๘๗๖๗๑, ๙๙๒๔๘๕, ๙๙๒๔๘๖, ๙๙๒๔๘๗, ๙๙๒๔๘๘, ๙๙๒๔๘๙, ๙๙๒๔๙๐, ๙๙๒๔๙๑, ๙๙๒๔๙๒, ๑๐๑๓๘๓๒, ๑๐๑๓๘๓๓, ๑๐๑๓๘๓๔, ๑๐๑๓๘๓๕, ๑๐๑๓๘๓๖, ๑๐๑๓๘๓๗, ๑๐๑๓๘๓๘ และ ๑๐๑๓๘๓๙ กับให้ยกฟ้องสำหรับโจทก์ที่ ๒ สำหรับคำขอเลขที่ ๑๐๐๘๘๖๗, ๑๐๐๘๘๖๘, ๑๐๐๘๘๖๙, ๑๐๐๘๘๗๐, ๑๐๐๘๘๗๑, ๑๐๐๘๘๗๒, ๑๐๐๘๘๗๓ และ ๑๐๐๘๘๗๔ นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาของศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลาง ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์ให้เป็นพับ.

(ธารทิพย์ จงจักรพันธ์ - สุวิทย์ รัตนสุคนธ์ - วิวัฒน์ วงศกิตติรักษ์)

 

ณัฐจิรา ขันทอง – ย่อ

นิภา ชัยเจริญ - ตรวจ