คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6389/2567 หม่อมหลวง ด. โจทก์
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ ผู้คัดค้าน
นางสาว พ. จำเลย
ป.พ.พ. มาตรา 544 วรรคหนึ่ง
ป.วิ.พ. มาตรา 301 (5)
สิทธิการเช่าเป็นสิทธิเรียกร้องอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นโดยสัญญา แม้การเช่าทรัพย์ตามปกติผู้ให้เช่าย่อมเพ่งเล็งถึงคุณสมบัติของผู้เช่าเป็นสาระสำคัญ สิทธิของผู้เช่าจึงมีสภาพเป็นสิทธิเฉพาะตัว
และเมื่อผู้เช่าตายสัญญาเช่าย่อมเป็นอันระงับไป ไม่เป็นมรดกตกทอดไปถึงทายาท และผู้เช่าจะให้
เช่าช่วงหรือโอนสิทธิของตนอันมีในทรัพย์สินนั้นทั้งหมดหรือบางส่วนให้แก่บุคคลภายนอก เว้นแต่
จะตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่น ตาม ป.พ.พ. มาตรา 544 วรรคหนึ่ง แต่ตามบทบัญญัติดังกล่าวมิได้
ห้ามไว้โดยเด็ดขาดว่าผู้เช่าจะให้เช่าช่วงหรือโอนสิทธิการเช่าของตนไม่ได้ ดังนั้น สิทธิการเช่าใด
จะโอนสิทธิการเช่าได้หรือไม่ จึงต้องพิจารณาจากข้อตกลงในสัญญาด้วย เมื่อข้อตกลงในสัญญากำหนดให้มีผลผูกพันต่อทายาทโดยธรรมหรือผู้สืบสิทธิ หรือผู้จัดการมรดกของผู้เช่าช่วง ซึ่งถือเป็นข้อตกลงยกเว้นบทบัญญัติ ป.พ.พ. มาตรา 544 วรรคหนึ่ง ให้เป็นสิทธิที่โอนกันได้และตกทอด
ถึงทายาทได้ แม้ในส่วนการโอนสิทธิการเช่าช่วงให้แก่บุคคลอื่นที่ไม่ใช่คู่สมรสหรือบิดามารดาหรือบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายและต้องได้รับความยินยอมเป็นหนังสือจากผู้ให้เช่าช่วงก็ตาม แต่เมื่อห้องพักอาศัยพิพาทมีการโอนสิทธิการเช่าช่วงหลายครั้ง โดยไม่ปรากฏว่าผู้ให้เช่าช่วง ได้พิจารณาคุณสมบัติของผู้รับโอนสิทธิการเช่าช่วง ส่วนที่ผู้ให้เช่าช่วงมีหนังสือแจ้งเจ้าพนักงานบังคับคดีว่าสิทธิ
การแบ่งเช่าช่วงเป็นสิทธิเฉพาะตัว ก็ขัดแย้งกับข้อตกลงและข้อเท็จจริงในคดีนี้ ผู้ให้เช่าช่วงไม่อาจ
อ้างเหตุผลดังกล่าวปฏิเสธไม่ให้มีการโอนสิทธิการเช่าช่วงได้แต่อย่างใด สิทธิการเช่าช่วงดังกล่าว
จึงมิใช่สิทธิที่โอนกันไม่ได้ตามกฎหมาย หรือไม่อยู่ในความรับผิดแห่งการบังคับคดี ตาม ป.พ.พ. มาตรา 301 (5) โจทก์จึงมีสิทธิขอให้ผู้คัดค้านยึดสิทธิการเช่าช่วงห้องพักอาศัยพิพาทออกขายทอดตลาดได้
(เผด็จ ชมพานิชย์ – วิเชียร ดิเรกอุดมศักดิ์ – ธีระพล ศรีอุดมขจร)
สุพัตรา สุวรรณมณี – ย่อ
สุทจิ์ธิฎา สุทธิพงศ์คณาสัย – ตรวจ
(คำพิพากษาศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษที่ 2554/2565)
