คำพิพากษาศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษที่ 1545/2565 ย. โจทก์
กรมทรัพย์สินทางปัญญา จำเลย
ป.วิ.พ. มาตรา 142 (5), 246
พ.ร.บ. เครื่องหมายการค้า พ.ศ. ๒๕34 มาตรา 7 วรรคสอง (2), 16, 80
พ.ร.บ. จัดตั้งศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศและวิธีพิจารณาคดีทรัพย์สิน
ทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศ พ.ศ. 2539 มาตรา 39
คำว่า EUROSPORT มาจากการนำคำว่า EURO และคำว่า SPORT มารวมกัน แม้จะใช้รูปแบบของอักษร (Font) เป็นลักษณะที่แตกต่างออกไป ก็ไม่ทำให้เป็นคำประดิษฐ์
คำว่า EURO และคำว่า SPORT มีหลายความหมาย เมื่อนำคำทั้ง 2 คำ มารวมกันจึงมิได้มีความหมายหนึ่งความหมายใดโดยเฉพาะที่จะทำให้ประชาชนทั่วไปหรือผู้ใช้สินค้านั้นเข้าใจความหมายได้โดยตรงถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการว่าเป็นอย่างไร เครื่องหมายบริการ EUROSPORT จึงมีลักษณะเป็นเพียงคำแนะนำ เมื่อนำมาใช้กับบริการจำพวกที่ 38 และ 41 ทุกรายการบริการตามคำขอของโจทก์แล้ว ประชาชนหรือผู้ใช้สินค้ายังต้องจินตนาการต่อไปอีก
จึงจะเข้าใจความหมาย จึงไม่เป็นคำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของบริการโดยตรง
การเพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายบริการตามคำขอ เป็นการเพิกถอนคำสั่งและ
คำวินิจฉัยที่เกี่ยวข้องกับคำขอจดทะเบียนซึ่งรวมทุกรายการบริการในคำขอนั้น ไม่อาจสั่งให้จำเลยดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเฉพาะบางรายการบริการได้ ปัญหาข้อนี้เกี่ยวกับขั้นตอน
การปฏิบัติของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าซึ่งเป็นข้อกฎหมายอันเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชน แม้ไม่มีคู่ความฝ่ายใดอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษมีอำนาจยกขึ้นวินิจฉัย
และแก้ไขได้
______________________________
โจทก์ฟ้อง ขอให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามหนังสือสำนักเครื่องหมายการค้าที่ พณ ๐๗๐๔/๒๐๒๓๒๖ และที่ พณ ๐๗๐๔/๒๐๒๓๒๗ และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ ๑๑๙๖/๒๕๖๓ และที่ ๑๑๙๕/๒๕๖๓ ตามลำดับ และให้จำเลยดำเนินการเกี่ยวกับ
คำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการของโจทก์ต่อไป
จำเลยให้การ ขอให้ยกฟ้อง
ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลาง พิพากษาให้เพิกถอนคำสั่ง
ของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามหนังสือที่ พณ ๐๗๐๔/๒๐๒๓๒๖ และคำวินิจฉัยอุทธรณ์
ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ ๑196/๒๕๖๓ เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามหนังสือที่ พณ ๐๗๐๔/๒๐๒๓๒๗ และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า
ที่ 1195/2563 เฉพาะรายการบริการที่ ๑ ถึงรายการบริการที่ ๓ รายการบริการที่ ๕ ถึงรายการบริการที่ ๒๘ รายการบริการที่ ๓๑ ถึงรายการบริการที่ ๖๘ และรายการบริการที่ ๗๑ ถึงรายการบริการที่ ๗๙
ให้จำเลยดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการ ตามคำขอ
จดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒๕ และคำขอจดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒๖ เฉพาะรายการบริการที่ ๑
ถึงรายการบริการที่ ๓ รายการบริการที่ ๕ ถึงรายการบริการที่ ๒๘ รายการบริการที่ ๓๑ ถึงรายการ
บริการที่ ๖๘ และรายการบริการที่ ๗๑ ถึงรายการบริการที่ ๗๙ ของโจทก์ต่อไป ค่าฤชาธรรมเนียมให้เป็นพับ
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงที่คู่ความไม่โต้แย้งกันในชั้นอุทธรณ์รับฟังยุติว่า เมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2558 โจทก์ยื่น
คำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการ ตามคำขอจดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒๕ สำหรับรายการบริการจำพวกที่ ๓๘ จำนวน ๔๘ รายการ และคำขอจดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒๖ สำหรับรายการบริการจำพวกที่ ๔๑ จำนวน ๗๙ รายการ นายทะเบียนเครื่องหมายการค้ามีคำสั่งว่าเครื่องหมายบริการ
ทั้ง 2 คำขอ ไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะ โจทก์อุทธรณ์คำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้า
ต่อคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า คณะกรรมการเครื่องหมายการค้ามีคำวินิจฉัยอุทธรณ์ยืนตามคำสั่งปฏิเสธของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้า ตามคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ 1196/๒๕๖3 และที่ 1195/๒๕๖3
คดีมีปัญหาต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของจำเลยว่า เครื่องหมายบริการ ตามคำขอ
จดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒๕ และคำขอจดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒6 มีลักษณะบ่งเฉพาะอันพึงรับ
จดทะเบียนได้หรือไม่ จำเลยอุทธรณ์ว่า เครื่องหมายบริการตามคำขอของโจทก์ รวมกัน
สื่อความหมายได้ว่า กีฬาของชาวยุโรป เมื่อนำมาใช้กับรายการบริการตามคำขอจดทะเบียน แสดงให้เห็นเจตนาของโจทก์ในการเลือกใช้คำว่า EUROSPORT เพื่ออธิบายให้เห็นถึงรายละเอียดของคุณสมบัติสำคัญของบริการ จึงเป็นเครื่องหมายที่มีคำที่เล็งถึงคุณสมบัติโดยตรง ไม่มีลักษณะบ่งเฉพาะอันพึงรับจดทะเบียนได้ตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2534 มาตรา 80 ประกอบมาตรา 7 วรรคสอง (๒) เห็นว่า การพิจารณาคำที่มาจากภาษาต่างประเทศ นอกจากจะต้องพิจารณาว่าคำภาษาต่างประเทศดังกล่าว
มีคำแปลเป็นภาษาไทยว่าอย่างไรแล้ว ยังต้องคำนึงถึงการใช้ในประเทศไทยด้วยว่าถูกนำมาใช้
ในความหมายหรือในลักษณะใด และคำดังกล่าวเกี่ยวข้องหรือมีความสัมพันธ์กับลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการที่ขอจดทะเบียนโดยตรงจนถึงขนาดทำให้เมื่อสาธารณชนเห็นเครื่องหมายการค้า
หรือฟังการออกเสียงเรียกขานของคำดังกล่าวแล้วสามารถทราบถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้า
หรือบริการนั้นได้ในทันที หรืออาจใช้วิจารณญาณเพียงเล็กน้อยก็สามารถเข้าใจได้ในทันทีว่าเครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการดังกล่าวสื่อให้เห็นถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการที่ใช้เครื่องหมายการค้านั้นได้ จากข้อเท็จจริงตามที่คู่ความนำสืบ เครื่องหมายอักษรโรมันคำว่า EUROSPORT ของโจทก์ แม้จะไม่ปรากฏความหมายทั่วไปตามพจนานุกรม แต่ปรากฏตามคำอ่านว่า ยูโรสปอร์ต
ตามคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการ มีลักษณะเป็นการนำอักษรโรมันคำว่า EURO และคำว่า SPORT มารวมกันนั่นเอง แม้โจทก์จะใช้รูปแบบของอักษร (Font) เป็นลักษณะที่แตกต่างออกไปก็ไม่ทำให้เครื่องหมายบริการของโจทก์เป็นคำประดิษฐ์ อย่างไรก็ตามแม้คำว่า EURO และคำว่า SPORT
มีความหมายปรากฏตามพจนานุกรม Oxford River book English - Thai Dictionary คำว่า EURO แปลว่า ยุโรป คำว่า SPORT แปลว่า กีฬา การแข่งขันกีฬา แต่ทั้ง 2 คำ ดังกล่าวก็มีความหมายอื่นอีก
โดยคำว่า EURO อาจหมายถึงเงินตราซึ่งใช้ส่วนใหญ่ในสหภาพยุโรป ส่วนคำว่า SPORT อาจหมายถึง
ความสนุกสนาน เพื่อความสนุกสนาน คนใจถึง หนุ่มเสเพล หรืออาจแปลความหมายที่ต่างออกไปเป็นสัตว์หรือพืชที่เบี่ยงเบนจากลักษณะปกติ ผ่าเหล่า สวมใส่ (เสื้อผ้า) เป็นต้น ดังนั้น เมื่อนำคำทั้ง 2 คำ ดังกล่าวมารวมกันจึงมิได้มีความหมายหนึ่งความหมายใดโดยเฉพาะที่จะทำให้ประชาชนทั่วไปหรือผู้ใช้สินค้านั้นเข้าใจความหมายได้โดยตรงถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าหรือบริการว่าเป็นอย่างไร คำว่า EUROSPORT จึงอาจมีความหมายเป็นความเกี่ยวข้องกับเงินยูโรซึ่งใช้ในสหภาพยุโรป หรืออาจหมายถึงยุโรป ซึ่งประชาชนทั่วไปก็อาจเข้าใจได้ว่าหมายถึงทวีปยุโรปหรือเกี่ยวกับยุโรป แต่ก็มิได้เฉพาะเจาะจงเฉพาะในด้านกีฬาหรือด้านใดด้านหนึ่งโดยเฉพาะเนื่องจากคำว่า SPORT ไม่ได้มีความหมายเฉพาะ
ที่เกี่ยวข้องกับการกีฬาเท่านั้น แต่ยังมีความหมายอื่นตามที่ปรากฏในพจนานุกรมดังที่ได้วินิจฉัยมาแล้ว ดังนั้น คำว่า EUROSPORT จึงมิใช่เป็นคำอธิบายความหมายหรือคำพรรณนา (Descriptive word)
ถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของบริการ แต่มีลักษณะเป็นคำแนะนำ (Suggestive word) ที่ประชาชน
หรือผู้ใช้สินค้านั้นกับทุกรายการบริการตามคำขอจดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒๕ สำหรับการบริการ
จำพวกที่ 38 และตามคำขอจดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒6 สำหรับบริการจำพวกที่ 41 จะต้องคิด
หรือจินตนาการต่อไปอีกจึงจะเข้าใจความหมายได้ ดังนั้น เครื่องหมาย ตามคำขอของโจทก์ทั้ง 2 คำขอ จึงไม่เป็นคำที่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของบริการโดยตรง ตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2534 มาตรา 80 ประกอบมาตรา ๗ วรรคสอง (๒) ที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางได้วินิจฉัยและเพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้า
และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้า ศาลอุทธรณ์คดีชํานัญพิเศษเห็นพ้องด้วย อุทธรณ์ของจำเลยฟังไม่ขึ้น ปัญหาข้ออื่นนอกจากนี้ไม่จำต้องวินิจฉัย เพราะไม่ทำให้ผลของคดีเปลี่ยนแปลง
อนึ่ง ที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางพิพากษาให้จำเลยดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการตามคำขอจดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒๖
เฉพาะบางรายการบริการคือรายการบริการที่ ๑ ถึงรายการบริการที่ ๓ รายการบริการที่ ๕ ถึงรายการบริการที่ ๒๘ รายการบริการที่ ๓๑ ถึงรายการบริการที่ ๖๘ และรายการบริการที่ ๗๑ ถึงรายการบริการ
ที่ ๗๙ ของโจทก์ นั้น ไม่ถูกต้อง เพราะเมื่อเห็นว่าคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้า
และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายบริการ
ตามคำขอของโจทก์เป็นคำสั่งและคำวินิจฉัยที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย ก็ชอบที่จะเพิกถอนคำสั่ง
ของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าดังกล่าว
ที่เกี่ยวข้องกับคำขอจดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒๖ ซึ่งรวมทุกรายการบริการในคำขอนั้นตามขั้นตอนปฏิบัติ และให้จำเลยดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการของโจทก์ดังกล่าวต่อไป ไม่อาจสั่งให้จำเลยดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเฉพาะบางรายการบริการได้ ปัญหาข้อนี้เกี่ยวกับขั้นตอน
การปฏิบัติของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าซึ่งเป็นข้อกฎหมายอันเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อย
ของประชาชน แม้ไม่มีความฝ่ายใดอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์คดีชำนัญพิเศษมีอำนาจยกขึ้นวินิจฉัยและแก้ไขได้
ตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศและวิธีพิจารณาคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศ พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๓๙ ประกอบประมวลกฎหมาย
วิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๔๖ และมาตรา ๑๔๒ (๕)
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้เพิกถอนคำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้า ตามหนังสือ
ที่ พณ ๐๗๐๔/๒๐๒๓๒๗ และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าที่ 1195/2563 สำหรับคำขอจดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒๖ รายการบริการที่ ๑ ถึงรายการบริการที่ ๗๙ และให้จำเลยดำเนินการเกี่ยวกับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายบริการ ของโจทก์ตามคำขอจดทะเบียนเลขที่ ๑๐๑๓๗๒๖ รายการบริการที่ ๑ ถึงรายการบริการที่ ๗๙ ต่อไป นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตาม
คำพิพากษาศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลาง ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์
ให้เป็นพับ.
(สมจิตร์ ปอพิมาย – จักรกฤษณ์ เจนเจษฎา – อุไรรัตน์ น้อยสุวรรณ )
สุธรรม สุธัมนาถพงษ์ - ย่อ
ปัทมา ทุมมา จรรยาพูน - ตรวจ